GRADSKA GALERIJA
U Gradskoj galeriji od 10. do kraja oktobra otvorena je izložba Milene Pavlović Barili, jedne od najuspešnijih i najpoznatijih predstavnica evropske umetničke avangarde četvrte decenije 20. veka. Na izložbi „Milena od Požarevca do Njujorka“ mogu se videti oko 50 eksponata – kostimi, ulja na platnu, modne skice, radovi u temperi i crteži.
Istoričar umetnosti Violeta Tomić i kustos požarevačke galerije, nazvala je Milenu „Gracijom“ i opisala je kao lepu, nežnu i dirljivu osobu, koja je prošla mnogo gradova i sa sobom nosila nespokoj i tugu. Tomićka je podsetila ko je bila Milena Pavlović Barili i govorila o njenom životu i radovima.
Milena je rođena u Požarevcu 5. novembra 1909. godine, kao jedino dete Danice Pavlović i Bruna Barilija, Srpkinje i Italijana, koji su se upoznali u Minhenu. Slikarsko obrazovanje, kao izrazito darovita, sticala je najpre u Umetničkoj školi u Beogradu, a potom je otišla u Minhen na Umetničku akademiju. Prvu izložbu je imala 1928. godine u Novinarskom domu, stecištu intelektualne elite u Beogradu, a naredne godine izlagala je u svom rodnom Požarevcu. Preokupacija su joj portreti bliskih osoba, majke Danice, ujka Bože, nane Bose i filmskih zvezda poput Rudolfa Valentina i Konrada Fajta. Slikala je i autoportrete.
U Londonu je samostalno izlagala 1931. godine u „Blumsberi galeriji“, a od iste godine boravi u Parizu. U jednoj od najčuvenijih pariskih galerija izlagala je samostalno i kolektivno. To su slike: Žena sa probušenim listom, Torzo sa krilima, Devojka sa gitarom… Do 1936. godine izlagala je u Rimu, Firenci i Veneciji. Tada nastaje preokret u njenom slikartsvu. Crtež postaje neuočljiv, boja preuzima njegovu dotadašnju ulogu, kao i uvođenje renesansne linearne perspektive, tako da njeno slikarstvo dobija obeležje magičnog i nadrealističnog. Tada nastaju Milenine slike: Fantastična kompozicija sa ženskim aktom i zmajem, Krilata antropomorfna vaza sa cvećem, Autoportret sa strelcem, Venera sa lampom… U leto je posetila Požarevac i to je njen poslednji boravak u rodnom kraju. Tokom 1937. i 1938. godine samostalno je izlagala u najpoznatijim rimskim i pariskim galerijama. Pred sam početak Drugog svetskog rata otuputovala je u Ameriku da bi prisustvovala Velikoj izložbi nadrealista u Njujorku. Tu je radila ilustracije za modne časopise „Vog“, „Harpers bazar“, „Šarm“, „Glamur“ i druge. Radila i dizajn za „Revlon“ kozmetiku i za parfem „Eskejp Meri Danhil“, a na poziv kompozitora Đan Karla Mentonija pravila je skice kostima za balet „Sebastijan“. Tokom 1940. godine izlgala je u „Džilijen Levi galeriji“. Svoj krug slikarstva završila je portretima švedskog princa Karla, princa Ferdinanda, austrijskog nadvojvode Franca Jozefa, kralja Petra drugog Karađorđevića …
U Vašingtonu je upoznala Roberta Tomasa Astora Goslina i udala se za njega. Milenino poslednje delo je „Monahinja“ predstavljena sa srcem u plamenu između podignutih dlanova. Inspirisan tom slikom Đan Karlo Menoti je komponovao operu „Svetica Bliker ulice“. Milena je preminula u Njujorku 6. marta 1945. godine.
Izložbu u užičkoj Gradskoj galeriji otvorio je gradonačelnik Tihomir Petković, a pored mnogborjnih Užičana, prisustvovali su predstavnici Grada Požarevca i požarevačke Galerije.
Istoričar umetnosti Violeta Tomić rekla je da Milena nije mogla da se zaposli u Srbiji kao nastavnik crtanja, jer u školama nije bilo mesta, pa je zato otišla u inostranstvo, isto kao i što danas odlaze mnogi mladi, a potom u svetu postanu svetski priznati.
Z. G.
